Huzursuz Bağırsak Sendromu (İrritabl) Belirtileri Nelerdir?

BEĞENDİM

Huzursuz bağırsak sendromu veya Tıpta İrritabl olarak da bilinen bu rahatsızlığın ne gibi belirtileri bulunuyor?

İBS belirtisi arasında dışkıda mukus, aşırı gaz ve ishal ya da kabızlık yer almaktadır. İrritabl bağırsak sendromu huzursuz bağırsak sendromu olarak da bilinmektedir. Bu hastalık doğrudan kalın bağırsağı etkiler. Yapılan araştırmalar toplumun yaklaşık yüzde 15’inde olduğunu ortaya koymuştur. Tedavisi uzun zamanda yapılabilir. Kronik bir hastalıktır ve genellikle belirtileri hafif seyir eder. Çok az sayıda hasta şiddetli belirtilerden şikayetçi olur. Hastalar yaşam tarzı değişikliği, stres yönetimi yaparak ve beslenmelerine dikkat ederek hastalığın belirtilerini kontrol altına alabilir. Eğer şikayetler bunlara rağmen hala artarak devam ediyorsa, mutlaka ilaç tedavisi olmak gerekir. İBS genellikle gençlerde görülmektedir. En sık 45 yaşın altındaki erkek ve kadınlarda görülmektedir. Test yapıldığı zaman İBS olan hastaların bağırsaklarında yapısal bozukluk saptanmaz.

Yazıda Neler Var?

Huzursuz Bağırsak Sendromu Neden Olur?

Huzursuz bağırsak sendromu nedenleri kesin olarak belirlenmemiştir. Ancak hastalığın gelişmesinde etkili olan bazı etmenler olduğu bilinmektedir. Bağırsak kaslarında anormal kasıntıların olması bu faktörler arasında yer alır. Bağırsak duvarları yiyeceklerin sindirim kanalından geçmesi için kas katmaları ile kaplanmıştır. Bu kaslar normalden daha uzun süre kasılırsa, gaz, ishal ve şişkinlik gibi problemler ortaya çıkabilir. Zayıf kasılmalar yiyecek geçişinin yavaşlamasına ve kuru, sert dışkılamaya yol açar. İrritabl bağırsak sendromuna etki eden diğer faktörler şu şekilde sıralanabilir:

Sindirim sisteminde bulunan anormallikler hastalığa yol açabilir.
Bazı hastaların bağırsaklarında normal seviyede daha çok bağışıklık sistemi hücresi vardır. Aşırı bağışıklık sistemi tepkisi iltihaplanmaya neden olur. Ağrı ve ishal de görülür.
Bazı hastalarda bakteri ve virüslerin neden olduğu şiddetli ishal patlamasından sonra İBS meydana gelebilir.
Bağırsakta bakteri sayısında değişiklikler hastalığa yol açabilir. Mikro floralar bağırsaklarda yararlı bakterilerdir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Huzursuz bağırsak sendromunda görülen semptomlar herkes için aynı olmayabilir. Aynı belirtiler bile farklı hastalarda farklı şiddette meydana gelebilir. En sık görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

Dışkıda mukus olması,
Bazı hastalarda birbirini takip eden ishal ve kabızlık nöbetleri,
Aşırı gaz ve şişilinlik,
Dışkılama sonrasında ortadan kalkan şişkinlik, karın ağrısı ya da kramp.

İBS hastaları zaman zaman belirtilerin arttığını ve zaman zaman daha iyi hissettiklerini fark edeceklerdir.

İrritabl Bağırsak Sendromu için Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?

İrritabl bağırsak sendromunda doktora gitmek gerekebilir. Eğer bağırsak alışkanlıklarında ya da hastalığın belirtilerinde kalıcı bir değişiklik oluyorsa, hastaların en kısa zamanda bir doktora görünmesi gerekir. Bu durumlar bağırsak kanseri gibi daha ciddi hastalıkların habercisi olabilir. Eğer aşağıdaki durumlar söz konusuysa mutlaka profesyonel yardım almanız gerekir:

Dışkılamayla geçmeyen karın ağrısı,
Yutkunmada zorluk,
Açıklanamayan kusma,
Demir eksikliği anemisi,
Rektal kanama,
Geceleri ishal,
Kilo kaybı durumlarında doktora görünün.

Huzursuz Bağırsak Sendromunu Tetikleyen Faktörler Nelerdir?

İrritabl bağırsak sendromunun tetiklenmesi söz konusu olabilir. Bazı gıdalar hastalığı tetikler. Pek çok insan aşağıdaki yiyecekleri tükettikten sonra belirtilerinde şiddetlenme olduğundan bahsetmektedir:

Lahana,
Gazlı içecekler,
Narenciye,
Süt ve süt ürünleri,
Fasulye.

Yemeklerin dışında stres de önemli bir faktör kabul edilmektedir. Stres şikayetlerin artmasına neden olsa bile, hastalığın kaynağı stres değildir. Hormonlar hastalığın diğer tetikleyicileridir. Kadınlarda erkeklere kıyasla iki kat daha fazla hormon bulunduğu bilinmektedir. Pek çok kadın hormonlarının artmasına bağlı olarak regl dönemi öncesinde belirtilerinin şiddetlendiğini fark eder.

İrritabl Bağırsak Sendromunda Kimler Risk Altındadır?

Pek çok insanda bu rahatsızlık görülebilir görülebilir. Ancak şu kişilerde İBS görülme ihtimali diğer insanlara kıyasla daha fazladır:

Kadın olmak,
Genç olmak (Özellikle 50 yaş altı bireylerde daha sık görülür),
Ailede spastik kolon öyküsü bulunan kişiler,
Ruhsal sağlık problemi olan kişiler,
Cinsel fiziksel ve duygusal kötüye kullanım öyküsü olanlar.

Yapılan çalışmalar depresyon ve anksiyete gibi problemi olan kişilerin yüksek ihtimalle İBS’ye yakalandığını ortaya koymuştur.

Huzursuz Bağırsak Sendromunda Tedavi Nasıl Yapılır?

Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi ile hastalığın kontrol altına alınması mümkündür. Hastalığın tedavisinde herkes için işe yarayan bir yöntemden bahsetmek söz konusu değildir. Hastanın en doğru tedavi planını uygulaması için hekimle çalışması gerekir. Tedavi yapılırken hastanın belirtileri tetikleyen faktörlerden kaçınması gerekir. Hasta bu süreçte sağlıklı beslenmeye özen göstermelidir. Ayrıca düzenli olarak egzersiz yapılmalıdır. Yaşam değişikliklerinin yapılması hastalığın gidişatını olumlu yönde ilerletecektir. Hastalığın tedavisi için bu değişikliklere ek olarak bazı ilaçların kullanılması gerekir. Bu ilaçlardan en sık kullanılanlar şu şekilde sıralanabilir:

Yığın oluşturan müshil ilaçları kabızlık için tercih edilir.
Anti spazmodik ilaçlar bağırsak kaslarının gevşemesini sağlar ve karın kramplarını gidermeye yardımcı olur.
Trisiklik antidepresanlar karın ağrılarını ve kramplarını azaltır.
İshal olan kişiler için bağırsak kaslarının kasılmasını yavaşlatan ilaçlar tercih edilmektedir.

İrritabl Bağırsak Sendromun Olanların Yapması Gerekenler Nelerdir?

Huzursuz bağırsak sendromu olanların yapması gerekenler bir iki temel değişiklikten ibarettir. Bu değişiklikler hastalığın belirtilerinin düzelmesine yardımcı olur. Aşağıdaki ipuçlarından faydalanarak İBS belirtilerini azaltabilirsiniz:

Yiyecekleri yavaş yiyin.
Fındık, baklagiller, kepekli tahıllar, sebzeler, meyveler gibi lifli yiyecekleri yiyin.
Azar azar ancak sık yemek yiyin.
Düzenli şekilde egzersiz yapın.
Stresten uzak durun.
Sağlıklı beslenin.
Bağışıklık sisteminizi sağlam tutun.
Düzenli ve yeterli uyuyun. Eğer uyku problemleriniz varsa tedavi olun.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Olanların Nasıl Beslenmesi Gerekir?

Huzursuz bağırsak sendromu için beslenme hastalığın gelişimi için son derece önemlidir. Herkeste etkili özel bir diyet olmamakla birlikte yine de belirtilerin azaltılması için bazı öneriler bulunmaktadır. Bu önerilerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Yiyecekleri taze malzemeler kullanarak hazırlayın.
Eğer hastalıkla birlikte ishal ön plandaysa kahverengi ekmek, fındık, kahverengi pirinç gibi yüksek lifli gıdaları tüketmeyin.
Yediğiniz yiyecekleri ve bu yiyeceklerle birlikte ortaya çıkan belirtileri bir yere yazın.
Düzenli olarak yulaf ve keten tohumu tüketin.
Hızlı yemek yemek şikayetlerin artmasına yol açar. Bu nedenle yemekleri güzelce çiğneyin.
Kuru meyveler, soğan, fasulye, brüksel lahanası, karnabahar gibi sindirilmesi zor olan besinlerden kaçınmak gerekir.
Kabızlık olması halinde bol miktarda sıvı alınmalı, lifli gıdalardan daha çok tüketilmelidir.
Sorbitol isimli tatlandırıcıyı içeren yiyeceklerden ve içeceklerden kaçınmak gerekir.

Bu önerilere uymanız halinde hastalığınızın belirtilerinde gözle görülür bir azalma olur.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Olanların Mutlaka Tüketmeleri Gereken Yiyecekler Nelerdir?

Bu rahatsızlıkta mutlaka tüketilmesi gereken besinler şu şekilde sıralanabilir:

Patates ve patates unu,
Tahıllar,
Kepekli pirinç,
Narenciyeler hariç meyve ve sebzeler,
Bitkisel çaylar,
Su,
Balık,
Tavuk,
Doğal yoğurt,
Balkabağı çekirdeği,
Keten tohumu,
Susam İrritabl bağırsak sendromuna iyi geldiği kanıtlanan yiyecekler arasında yer alır.

Bununla beraber kaçınmanız gereken bazı besinler de bulunur. Bu besinler şu şekilde sıralanabilir: