Kurumlarda Kar Payı Dağıtılması İşlemi

Kar olarak dağıtılacak kısım ticari karlardan ya da ticari karların geçmiş dönemde elde edilen karlarının dağıtılmasıdır. Özellikle bu kar payı, öz kaynak unsurlarından meydana gelmektedir.

BEĞENDİM

Kurumların karlı olması halinde önce ki yıllardan elde ettiği bir kar payının olması gerekir. Yani geçmiş dönemde zarar yapan bir işletmenin kar dağıtımı yapması mümkün değildir. Kar dağıtımı için gerekli fonun da bulunması ve yönetim kurulunun önerisi üzerine genel kurulun karara bağlaması gereklidir. Kar olarak dağıtılacak kısım ticari karlardan ya da ticari karların geçmiş dönemde elde edilen karlarının dağıtılmasıdır. Özellikle bu kar payı, öz kaynak unsurlarından meydana gelmektedir. Ticari işletmeler kar amacı güderek kuruldukları için kar etmeden dönemi bitirmeleri son derece kötü olan bir durumdur.

Ticari bir işletmenin ortakları kar etmek amacı ile işletmeye ortak olmaktadır. Karın dağıtılması bu nedenle oldukça önemli bir iştir.

Yazıda Neler Var?

Kurumlar ve Kar Payları

Dağıtımı kısıtlanmış olan kar kapsamı dışında kalan öz kaynaklar olarak yedek akçeler ön plana çıkacaktır. Yani yasal yedek akçelerin toplam tutarı gerçek sermayenin yarısını geçmediği taktirde bu yedek akçeler dağıtılamaz. Esas sermayenin yarısını geçtiği durumda ise geçen kısmı kadarı dağıtılacaktır. Türk muhasebe standartları ise dağıtımın kaynaklarını ise ticari kar ve yedekler olmak üzere iki esas başlığa ayırmıştır.

Kar Dağıtımında Esas Alınan Kurallar

Kar dağıtımı yapılırken dikkat edilen bazı kurallar vardır. Kar dağıtımına yön verecek olan kuralar şunlardır;

Tekdüzen muhasebe sistemi
Türk ticaret kanunu
Vergi mevzuatı
Gelir vergisi kanunu
Kurumlar vergisi kanunu
Vergi usul kanunu
Sermaye piyasası mevzuatı
Yargı kararları

Kar Dağıtım Tablosu

Türk muhasebe standartları kar dağıtımından bahsederken kar dağıtım tablosu başlığı altında incelenmiştir. TMSde yer alan kar dağıtım tablosu 4 bölümden oluşmuştur. Bunlar;

Dönem karının dağıtılması
Yedeklerin dağıtımı
Hisse başına kar
Hisse başına temettü

Türk Muhasebe Standartlarında Kar Dağıtımının İlkeleri

Kar dağıtımının temelini dönem karı ve yedeklerden oluşturmaktadır.

Karların devlete, ortaklığa, işletme personeline ait olan payları da tabloda gösterilmesi
Adi ve imtiyazlı senetlerine ait payların tabloda gösterilmesi
Katılma senedi, kara iştirakli tahvil, kar zarar ortaklığı belgesi gibi menkul kıymetler tabloda gösterilmelidir.

Kar Dağıtım Tablosu Kalemleri

Kar dağıtım tablosu bilindiği gibi dört ana başlık altında toplanmıştır. Bu kalemler kendi aralarında alt başlıklara ayrılara daha detaylı bir hal alırlar. Bu kalemler şunlardır;

Dönem karının dağıtımı;

Dönem karı; 690 hesabında yer alan alacak kalanıdır.
Ödenecek vergi ve yasal yükümlülükler; bu kalem devlet payını ifade etmektedir.
Dönem net karı; ticari paydan devlet alacağının düşürülmesi ile ortaya çıkan kısımdır.
Geçmiş dönemler zararı; bu hesap geçmiş dönemlere ait olan zararları ifade etmektedir.
Birinci tertip yasal akçe; ödenmiş sermayenin %20sini geçmemesi üzerine karın %5’i kadar ayrılan kısımdır.
İşletmede bırakılması ve tasarrufu zorunlu yasal fonlar
Ortaklara birinci temettü
Personele temettü
Yönetim kuruluna temettü
Ortaklara ikinci temettü
İkinci tertip yasal yedek akçe
Statü yedekleri
Dağıtılmamış karlar
Diğer yedekler
Özel fonlar

Yedeklerden Dağıtım

Dağıtılan yedekler
İkinci tertip yasal yedekler
Ortaklara kar payı
Personel payı
Yönetim kuruluna pay

Hisse başına kar

Hisse başına temettü

Bu kalemler ile birlikte kar dağıtım tablosu doğru bir şekilde şekillenecektir. Bu kavramların hepsi belli bir temel doğrultusu içinde geliştirildiği için kar dağıtım tablosu için mecburi kalemlerdir. Aynı zamanda da bu tablo ile ortaklara kar dağıtım potansiyelini belirlemek çok daha kolay olacaktır. Dağıtılabilecek kardan alınacak kar ile ticari işletmeler amacına ulaşmış olacaktır. Dağıtabilir karın fazla olması işletmenin de başarısını ortaya koyacaktır.